Boerderijen Slis
Korte samenvatting over de boerderijen in de familie
Cornelis Jansz Slis (1672-1718)
Cornelis Jansz (1662-1718), gedoopt op 8 januari 1662 in Nieuwe Tonge en begraven op 16 mei 1718 in Middelharnis, trouwde op 11 juli 1700 te Middelharnis met Maritje Wouters Kromdijk (1672-1748), dochter van Wouter Cornelisz Kromdijk en Maatje Jacobse Nots. Maritje was eerder getrouwd geweest, eerst met Jan Corstiaense Bosschieter en daarna met Aren Stoffelse van der Veer. Cornelis is bij Maritje ingetrokken op de boerderij aan de Vroonweg 1, in de polder het Oudeland van Middelharnis, waar zij vanaf haar eerste huwelijk in 1692 met Jan Bosschieter had gewoond. De boerderij was voor 1680, we weten niet precies wanneer, door haar schoonvader Corstiaen Bosschieter gepacht van Gregorius Ignatius Michiel de Roly, Heer van Schoot. Cornelis heeft de boerderij later in 1713 van hem gekocht (zie acte 3 april 1713). Voor deze koop had hij een hypotheek van 1200 Caroli gulden afgesloten bij David Thysz van der Vlucht (zie wederom acte 3 april 1713) en de hypotheek van 3000 Caroli gulden overgenomen van eerdergenoemde de Roly, die deze hypotheek enkele jaren daarvoor had gesloten bij de ‘Collateurs van het mannenproveniershuys’ in Alkmaar (zie acte 12 februari 1711).
Voor zijn huwelijk woonde Cornelis in Nieuwe Tonge, waar zijn vader boer was. Cornelis bezat hier nog “tien gemeeten Costbaarland des sijnde allodiaal goed, geleegen inde polder het Noordland Nieuwetongsche grond, neevens het Kortewegje en onder den dijk van het Oudetongse Oudeland”. Vermoedelijk heeft hij deze grond van zijn vader Jan Cornelisse (ca 1625-1679) geërfd.
Na het overlijden van Cornelis in 1718 hertrouwde Maritje met Leendert Quint. Zij zette met hem de boerderij voort. De boerderij met de grond werd na het overlijden van Leendert Quint op 17 januari 1757 door de erfgenamen verkocht. Erfgenamen waren de kinderen en kleinkinderen van Maritje en Cornelis Slis-Kromdijk. Met de opbrengst zijn ondermeer de bovengenoemde hypotheken van 12.000 en 3.000 gulden, die nog uit 1713 dateerden, afgelost. Kennelijk waren Leendert en Maritje Quint niet is staat geweest ze eerder af te lossen. Het moet ze niet voor de wind zijn gegaan.
De boerderij bestond uit ‘huijs, schuur, wagenhuys, ovenkeet en verdere timmeragie en plantagie’ met ’29 gemeeten 85 ½ roeden (ruim 13 ha) benoorden de Vroonweg en strekkende over de Vliegert tot aan de tweede Groeneweg en nog 21 gemeeten 100 roeden (ruim 9 ha) in den hoek genaamt Spiernagel, bezuyden de Potterweg’ (zie acte 17 januari 1757 en kaart van de polder het Oudeland).
De boerderij is volgens een steen in de zijmuur in 1910 gebouwd.
In dezelfde periode werden verder nog verkocht (zie diverse actes):
-op 14 september 1756 “In twee percelen omtrent vier gemeeten (ca 1,8 ha) zoo driejaarige als tweejaarige meede (meekrap) Ende nog in twee perceelen omtrent vijff gemeeten (ca 2,25 ha) jonge meede” voor f. 692:9:8,
-op 14 december 1756 enig droog brandhout enz. voor f. 61:1:-,
-op 22 februari 1757 “Eenige Paarden, Beesten, Bouwgereetschappen, molke- en meubilaire goederen en hetgeen verder te koop sal werden gepresenteert”. Het betrof negen paarden en een koe. Het geheel bracht f. 1944:17:- op.
Verder werden op 31 januari 1757 nog drie partijen land in het Oudeland van Middelharnis en Sommelsdijk, die Leendert Quint van diverse eigenaren had gepacht, overgedragen aan anderen.
Cornelis had twee zonen, de oudste, Wouter (1703-1751), die naar Zierikzee is vertrokken en daar in 1733 poorter is geworden, en de jongste, Jacob (1709-1778), waarvan de zogenaamde zes takken in de genealogie Slis afstammen (Iman, Leendert, Wouter, Johannes, Cornelis, Teunis). Deze Jacob Cornelisse (1709-1778) vestigde zich in de Polder Oostmoer, aan de Oostmoerse Middelweg. In 1742 had hij daar een boerderij gekocht van Cornelia Roos. Vermoedelijk had hij enkele jaren daarvoor, kort na zijn huwelijk met Neeltje Imanse Mosselman (1716-1793) in 1736, deze boerderij eerst gepacht. De boerderij is na de watersnoodramp in 1953 afgebroken.
Jacob Cornelisse Slis (1709-1778) trouwde op 12 februari 1736 in Den Bommel met Neeltje Immanse Mosselman (1716-1793) Het echtpaar Slis-Mosselman had acht kinderen die hen overleefden, waarvan zes jongens.
De oudste zoon was Iman Slis (1738-1801), vernoemd naar zijn grootvader van moeders kant, waarover straks meer i.v.m. de boerderijen de Torenstee, de Geere en de Kelderstee. De tweede zoon Leendert (1742-1795) vestigde zich als boer in Den Bommel, waar hij als diaken, kerkmeester en ouderling tussen 1784 en 1794 in de kerk een belangrijke rol heeft vervuld. De derde zoon Wouter (1744-1796) trouwde in 1767 Johanna Breesnee, weduwe van Willem Kolff, die een boerderij bezat in de polder het Oudeland van Middelharnis aan de Middelweg, tegenover het huidige vliegveldje. Johanna overleed in 1780, waarop Wouter de boerderij erfde. Het land achter de boerderij tot aan de Langeweg heette het Slisje. De boerderij stond op het perceel genaamd ’t Weitje. De boerderij is inmiddels afgebroken. Het is mij niet bekend wanneer. Op een kadastrale kaart uit 1835 staat de boerderij nog ingetekend. Op deze kaart bestrijkt het Slisje de kadastrale nrs. 1079 t/m 1084. Mijn overgrootvader J.J. Slis heeft van deze percelen in 1921 het perceel nr. 1080, dat inmiddels was omgenummerd in nr. B1343, groot 1,8510 ha gekocht. Na vererving aan zijn dochter Titia Maria, heb ik het perceel in 1947 van haar gekregen.
De vierde zoon was Johannes (1746-1826). Hij koos niet voor het boeren vak, maar werd koopman/schipper. Van hem stamt onze tak af.
De vijfde en zesde zoon waren respectievelijk Cornelis (1749-1820) en Teunis (1757-1810).
De eerste tak, Iman Slis (1738-1801)
Iman Slis (1738-1801), de oudste zoon van Jacob Cornelisse (1709-1778), trouwde in 1766 met Jannetje van Eck (1737-1784) en kocht in dat jaar de boerderij ‘Emma’s Oord’ op de Munneke Putseweg 2 in Middelharnis. Jannetje was de dochter van Gerrit van Eck (1709-1784), die boer was op ‘de Kelderstee’, Oudelandsedijk 12. Gerrit had behalve Jannetje ook nog een zoon, Cornelis van Eck, die met Elisabeth Zeedijk trouwde. Zij kregen een dochter Cornelia van Eck (1790-1850), die in 1812 met haar neef Cornelis Slis (1786-1871), zoon van Iman Slis, trouwde. Na het overlijden in 1878 van de ongehuwde Jacob van Eck, achterkleinzoon van eerdergenoemde Gerrit van Eck, komt de boerderij (De Kelderstee) in bezit van de familie Slis. In 1884 werd Cornelis Slis (1864-1898) eigenaar van ‘de Kelderstee’. Toen deze Cornelis, die ongetrouwd was gebleven, in 1898 kwam te overlijden, erfde zijn zuster Cornelia Slis, getrouwd met Simon Korteweg, de boerderij.
De eerdergenoemde Cornelis van Eck, getrouwd met Elisabeth Zeedijk, boer op ‘de Kelderstee’, kocht voor zijn dochter Cornelia in 1795 ‘de Torenstee’. Na het huwelijk van Cornelia met Cornelis Slis (1786-1871) in 1812 trok het echtpaar in ‘de Torenstee’. Hier werd in 1815 Iman Slis (1815-1877) geboren. Na het overlijden van zijn moeder Cornelia van Eck (1790-1850) in 1850 ging Iman op ‘de Torenstee’ wonen. Of zijn vader Cornelis toen op ‘de Torenstee’ is blijven wonen of naar Middelharnis is verhuisd, is niet duidelijk. In ieder geval werd Iman in 1873 na het overlijden van zijn vader in 1872 eigenaar van ‘de Torenstee’. Iman (1815-1877) bleef ongetrouwd. Hij overleed in 1877. In 1884 werd Cornelia Slis (1863-1933) eigenaar van ‘de Torenstee’. In dat jaar werd zij 21 en trouwde met Simon Korteweg.
De Geere
Tenslotte de boerderij ‘de Geere’, Geerweg 9. Deze werd in 1829 door Cornelis Slis (1814-1875) met ruim 11 ha land gekocht van Hendrik Schoonejongen (zie koopcontract 17 december 1829: ‘bestaande uit een Bouwwoning enz. op nr. 454 en 41 roeden en 61 ellen vroonland op nr. 179, alsmede 11 bunders 35 roeden 14 ellen kostbaar land benoorden de Pottersweg en in de hoek van dezelve en de Adamsweg op nr. 164’). Op 30 oktober 1862 trouwde Cornelis Czn Slis (1814-1875) met Leentje de Blok (1837-1865) en vestigde zich op ‘de Geere’. Twee weken eerder werd de nog onverdeelde boedel die was ontstaan door het overlijden van Cornelis’ vrouw Cornelia van Eck op 29 maart 1850 verdeeld tussen vader Cornelis (1786-1871) en zijn beide zonen Cornelis Czn (1814-1875) en Iman Czn (1815-1877). Vader Cornelis behield de twee boerderijen de Geere en de Torenstee met 85 ha grond en een klein gedeelte van de roerende goederen, meubilair, zilver e.d., zoon Cornelis kreeg het grootste gedeelte van de roerende goederen, meubilair, zilver e.d. en Iman tenslotte de contanten (zie acte van scheiding 16 oktober 1862). In maart 1861 had Cornelis Izn nog ‘een bouwschuur, mestputerf en verdere gevolgen’ gekocht gelegen aan de noordzijde en op het einde van de Oostdijk in Middelharnis, kadastraal bekend onder sectie B, nr. 1360 (zie eigendomsbewijs 4 en 11 maart 1861) . Cornelis Izn Slis (1786-1871) is een belangrijk man in Middelharnis geweest. Van 1829 tot 1842 behoorde hij tot de zes hoogst aangeslagenen voor de belastingen, van 1835 tot 1855 was hij stemgerechtigde tot de verkiezing van leden van de Provinciale Staten en mocht 55 stemmen uitbrengen, en van 1850 tot 1854 was hij gemeenteraadslid.
Cornelia Slis (1863-1933) en Cornelis Slis (1814-1875)
Uit het huwelijk van Cornelis Slis (1814-1875) en Leentje de Blok (1837-1865) werd in 1863 een dochter Cornelia (1863-1933) en in 1864 een zoon Cornelis (1864-1898) geboren.
Cornelis Slis (1814-1875) werd in 1873, na het overlijden van zijn vader Cornelis (1786-1871), eigenaar van ‘de Geere’. Na het overlijden van Cornelis (1814-1875) erfden zijn kinderen Cornelis (1864-1898) en Cornelia (1863-1933) ‘de Geere’. Twee jaar later in 1877 erfden zij van hun oom Iman Slis (1815-1877) ook ‘de Torenstee’. In 1884, toen Cornelia met Simon Korteweg trouwde, werd de boedel gescheiden en kreeg Cornelis, die al eigenaar van ‘de Kelderstee’ was, de Geere en kreeg Cornelia ‘de Torenstee’. Bij het overlijden in 1898 van haar broer Cornelis, die ongetrouwd was gebleven, erfde Cornelia van hem zowel ‘de Geere’ als ‘de Kelderstee’. In 1898 bezat het echtpaar Korteweg-Slis tenslotte alle drie de boerderijen, de Torenstee, de Geere en de Kelderstee, met al het land er omheen. De Torenstee werd in 1877 na het overlijden van Iman Slis (1815-1877) gepacht door Jan Hendrik Zeedijk, de Kelderstee werd in 1877 na het overlijden van Jacob van Eck (1812-1878) gepacht door Marinus Braber, de Geere werd in 1875 na het overlijden van Cornelis Slis (1814-1875) met 49 ha grond gepacht door Dingeman Slis (1852-1942), getrouwd met Adriaantje Akershoek (zie pachtcontract 10 februari 1875). Na hem is de Geere bewoond door Jacob Slis (1879-1972), getrouwd met Dina Mijs, van 1906 tot 1930, daarna door Arend Dingeman (1908-1980), getrouwd met Adriana Bom, van 1930 tot 1981, en tenslotte Jacob Johannes (Jaap) Slis (1933-2016) van 1981 tot 2005? Jaap heeft de Geere in 1975 van Cornelis Simon Korteweg gekocht en in 2005 verkocht. De Geere is nu een activiteiten locatie (vergaderen, coachen, kanoën, schilderen e.d.).
Na het overlijden van Cornelia Korteweg-Slis in 1933 heeft Jacobus Korteweg de Torenstee, Anton Korteweg de Kelderstee en Cornelis Simon de Geere geërfd.
Cornelis Slis (1786-1871), de jongste zoon van eerdergenoemde Iman Slis (1738-1901) trouwde in 1812 met Cornelia van Eck (1790-1850) en kocht in 1829 ‘de Geere’ van Hendrik Schoonejongen. (zie koopcontract 17 december 1829, bestaande uit een Bouwwoning enz. op nr. 454 en 41 roeden en 61 ellen vroonland op nr. 179, alsmede 11 bunders 35 roeden 14 ellen kostbaar land benoorden de Pottersweg en in de hoek van dezelve en de Adamsweg op nr. 164). Volgens de familie is rond 1850 de huidige Geere gebouwd ter vervanging van een eerdere boerderij op die plaats. In 1862 blijkt bij de scheiding van de boedel van Cornelis en zijn overleden vrouw Cornelia van Eck, tussen hem en zijn beide zonen Cornelis Czn (1814-1875) en Iman Czn (1815-1877), waarschijnlijk n.a.v. het huwelijk van zoon Cornelis met Leentje Blok in dat jaar, het bezit van Cornelis ten tijde van het overlijden van zijn vrouw in 1850 te bestaan uit twee boerderijen, de Geere en de Torenstee met 85 ha grond, roerende goederen (meubilair, zilver e.d.) en contanten (zie acte van scheiding 16 oktober 1862). Vader Cornelis behield de boerderijen en de grond, Cornelis kreeg het merendeel van de roerende goederen, meubilair, zilver e.d., Iman alleen contanten.
Cornelis Czn (1814-1875) trouwde in 1862 Leentje Blok (18337-1865). Het lijkt waarschijnlijk om aan te nemen dat het echtpaar Slis-Blok ging wonen in de Geere, de vrijgezel Iman op de Torenstee zat, en dat vader Cornelis, inmiddels 76 jaar oud, bij één van zijn zonen is blijven wonen. De Torenstee zou dan na het overlijden van Iman in 1877 verkocht zijn.
Het echtpaar Slis-Blok kreeg in 1863 een dochter Cornelia en in 1864 een zoon Cornelis, die ongetrouwd bleef. Cornelia (1863-1933) trouwde in 1884 met Simon Cornelis Korteweg (1851-1916), ook boer, weduwnaar van Jacomijna den Baars en is bij haar man ingetrokken.
Cornelis (1864-1898) bleef toen vermoedelijk alleen achter in de Geere. In 1896, anderhalf jaar voor zijn overlijden, verpachtte Cornelis (1864-1898) ‘de Geere’ met 49 ha grond aan Dingeman Slis (1852-1942), een verre neef in de achtste graad. (zie pachtcontract 10 februari 1896) Bij het overlijden van haar broer Cornelis op 22 september 1898 erfde Cornelia Korteweg-Slis de Geere met het omliggende land.
Dingeman Slis (1852-1942)
Na Dingeman Slis (1852-1942) werd ‘de Geere’ achtereenvolgens geëxploiteerd door zijn zoon Jacob (1897-1972), opa Baas voor zijn kleinkinderen, dan zijn achterkleinzoon Arend Dingeman (1908-1980) en tenslotte zijn achterachterkleinzoon Jacob Johannis (Jaap) (1933-2016) . Jaap kocht de Geere rond 1975 van de familie Korteweg en heeft aan het eind van de twintigste eeuw de Geere weer verkocht. De Geere is nu een activiteiten locatie (vergaderen, coachen, kanoën, schilderen e.d.
Johannes Slis (1746-1826) koos niet voor het boeren vak. Hij werd koopman/schipper. In 1784 kreeg hij vergunning om in koffie en thee te handelen. Hij woonde op de Kaai 11. Later werd hij eigenaar van Kaai 3, dat hij vermoedelijk niet lang na het overlijden van Leendert van der Slik in 1811 had gekocht. Leendert van der Slik bezat een aantal gaffelschepen.
Jacob Slis (1787-1861) zijn oudste zoon, schipper/reder, trouwde met Leentje van der Slik, dochter van de eerder vermelde Leendert van der Slik. Deze Jacob kocht in 1827 als één van de eerste een sloep (chaloupe). In 1829 was hij de hoogst aangeslagene in de belastingen. Verder was hij actief als ouderling en gemeenteraadslid. Hij overleed in 1861 in Utrecht. Jakobs broer Jan (1793-1860) was ook schipper. Van hem is verder niets bekend.
Jacob had twee zonen, de oudste Pieter Leendert, die in de rederij bleef, en de jongste Johan Aren, die boer werd en waarvan de Dingeman-tak stamt. Hierover later meer.
Pieter Leendert Slis (1816-1904) bouwde met zijn vader de rederij verder uit. Hij woonde op de Kaai 3. In 1843 trouwde hij Tijsje Overwater. Haar vader, Jacob Ary, was molenaar, eigenaar/pachter van de korenmolen “de Hoop”. Jacob Ary overleed in 1862, zijn vrouw in 1863, en hun ongetrouwde zoon Ary Jacob, ook molenaar, in 1868. Tijsje is dan enig erfgename van de molen. De molen wordt in 1868 verkocht.
Van 1834-1856 pachtte Pieter Leendert de visafslag. Verder was hij actief als diaken en gemeenteraadslid, net als zijn vader.
Jakob Johannes Slis (1846-1940) werkte met zijn vader in de rederij, die dan de naam rederij P.L. Slis en Zn krijgt. De visserij verplaatste zich aan het eind van de negentiende eeuw naar IJmuiden. Na de oorlog 1914-1918 gaat de visserij in Middelharnis definitief ten onder.
Diversen
Uit De Leggers ofte Blaffen (belastingen op onroerend goed) van de Oude Polders onder Middelharnis archief 28 vanaf 1741, archief 29 vanaf 1764, archief 30 vanaf 1800
en Kadaster 1825 is het volgende af te leiden:
nr. 302: Boerderij Vroonweg 1 [hier vestigde zich in 1700 Cornelis Janse (1662-1718)]
(1741 p. 279) -Leendert Quint (getrouwd met Maritje Wouterse Kromdijk, de weduwe van
Cornelis)
-Gerardus Alebeecq
(1764) – Gerardus Alebeecq
-Leendert Alebeecq
-Leendert van Prooyen
(1825) – Leendert van Prooyen
later Nol Buis en nu K.H. Hennink 0187-487381 en B.V. Genugten 0187-487566, maatschap Hennink 06-51003421
nr. 307: Boerderij Oostmoerse Middelweg, Stad aan ’t Haringvliet (Polder Oostmoer)
(1741) -Jasper Verdoes
-Jacob Slis
(1764 p.280) -Jacob Slis
-Matteus Goutswaert
-Bastiaan Kool
-Adrianus Brul
(1800) -Adrianus Brul
-Pietesz Smits (1803 schuur en ovenkeetje afgebroken)
Boerderij de Geere (Geerweg 6)
– Hendrik Schoonejongen
-1829 Cornelis Imanzn (1786-1871)
-Cornelis Czn (1814-1875), bouwt de huidige Geere in 1850.
-Cornelis (1864-1898), zoon van voorgaande
-Cornelia (1863-1933), zuster van voorgaande, getrouwd met Simon Cornelis Korteweg,
wordt in 1898 eigenaar.
-Dingeman Slis (1852-1942), pachter
-Jacob (1897-1972), opa Baas voor zijn kleinkinderen
-Arend Dingeman (1908-1980)
-Jacob Johannis (Jaap) (1933-2016), die de Geere rond 1875 koopt en aan het eind van de
twintigste eeuw verkoopt.
-Thans is De Geere een activiteiten locatie (vergaderen, coachen, kanoën, schilderen e.d.).
Boerderij Torenstee (oorspronkelijke eigenaar Korteweg)
verder achtereenvolgens vermoedelijk Zeedijk, Braber, Westebeeke
Boerderij Gebuys (Geerweg 4)
-H.M.C. Kolff
-Vis van Heemert
-Gebuys
Nu woonhuis, met paardenhouderij. Geen landbouw meer.
Boerderij Vroonweg 38-40
-Brezijn
-Soldaat
-Nieuwenhuyzen
Boerderij Oudelandsedijk 14?
-Jaap Koert
nr. 181: Westzijde van de Kaai (Kaai 11)
(1764 p.178) -Jan Orleans
-Jan van Pruysen
-Johannis Slis (1746-1826)
(1800) -Johannis Slis
nr. 177: Westzijde van de Kaai (Kaai 3)
(1800) -Pieter Leendert van der Slik (dochter Leentje trouwt 1816 met Jacob Slis) (1825) -Johannis Slis (vader van Jacob Slis 1787-1861)
-Jacob Slis (1787-1861) vermoedelijk
-Pieter Leendert Slis (1816-1904)
-Titia Jacoba (1863-1963) en Maria Cornelia (1866-1954) zusters van P.L. Slis
Nazoeken 1764 arch. 29 p. 94 Iman Jacobsz; arch 30 nr 297 Bouwhuis Iman Slis nu Abram Molenaar.
Iman Slis eigenaar in 1766. Koopt ook het land van Van Zanten/Kolff in 1776. Abram Molenaar 1801.
Boerderijen Slis:
De volgende boerderijen zijn enige tijd in het bezit geweest van een Slis:
Vroonweg 1 (1700-1718): Cornelis (1662-1718)
De Geere, Geereweg 6, Middelharnis: Dingeman (1852-1942), Jacob (1879-1972), Arend Dingeman (1908-1980), Jacob Johannis (1933-2016)
Ebbe en Vloed: Leendert (1877-1972), Dingeman Cornelis (1902-1972)
Oude Kraayer: Cornelis Dingeman (1906-1995), Karel Leendert Cornelis (1932-?)
Krakeelstraat: Johannes Aren (1881-1933), Pieter Jacob (1911-1945)
Dijkzicht: broers De Graaff (broers van echtgenote van klein opatje Slis), L.P.Akershoek (oom Leen), Leendert van der toep
Den Brul, Oostmoersmiddelweg: Jacob (1709-1778)
Kelderstee
Torenstee
Zie verder: Bewoners van alle boerderijen in de polders van Middelharnis en Stad aan het Haringvliet (archief)
Boerderijen Slis schema:
Boerderijen Slis kaart: